مهارت خوب حرف زدن
یادگیری نحوه درست صحبت کردن، یکی از مهمترین راههای تقویت مهارتهای گفتاری و مکالمه است که باعث تقویت وجهه ی شخصی و حرفه ای شما می شود. بسیاری از افراد در کودکی این مهارت را یاد می گیرند اما برخی دیگر خیر! اگر به هر دلیلی این یادگیری در زمان کودکی تان انجام نشده است، در نوجوانی و جوانی و حتی بزرگسالی می توانید آن را جبران کنید. بنابراین هیچ جای نگرانی نیست.
بیایید به راههای تسلط بر مکالمه و تقویت مهارت فن بیان نگاهی بیندازیم. با رعایت نکات زیر در زمان هایی که با دوستان، خانواده و همکاران خود از طریق تلفن یا بصورت رو در رو صحبت می کنید، از لکنت زبان و مکثهای طولانی مدت خداحافظی کنید. با رعایت این نکات خواهید فهمید که چه تفاوت بزرگی در مهارت صحبت کردن تان ایجاد می شود!
1-خیلی سریع صحبت نکنید
یکی از رایج ترین اشتباهاتی که همه ما مرتکب می شویم، سریع صحبت کردن است. گاهی صحبت سریع نتیجه ی یک عادت یا ناشی از هیجان زدگی است. باید این را بدانید که صحبت کردن سریع درک شنونده را از مکالمه دشوار می کند و باعث می شود مورد تمسخر دیگران قرار بگیرید. صحبت عجولانه می تواند نشانه ی عصبی بودن هم باشد. بنابراین یکی از اولین مواردی که برای توسعه ی مهارت فن بیان باید به خاطر بسپارید این است که شمرده صحبت کنید بطوریکه بتوانید کاملا شفاف و واضح منظورتان را برسانید و درک مکالمه برای شنونده آسان شود.
-2خیلی آرام و ملایم صحبت نکنید
آیا متوجه شده اید که برخی از بهترین سخنوران و مجری ها این توانایی را دارند که گاهی اوقات تن صدایشان را بلند کنند؟ راه بدست آوردن این مهارت این است که ملایمت بیش از اندازه را هنگام صحبت کردن کنار بگذارید. خیلی آرام صحبت کردن ممکن است به عنوان عدم اعتماد بنفس، درونگرا بودن یا حتی عصبی بودن تلقی شود. محکم و کاملا واضح صحبت کنید و ببینید که چگونه شنوندگان حرف هایتان را درک می کنند. با صدای محکم و راسخ صحبت کنید اما تن صدای خود را بیش از حد بالا نبرید چون دیگران فکر می کنند شما به جای صحبت کردن فریاد می زنید.
-3 قبل از صحبت کردن فکر کنید و در صورت لزوم آماده شوید
گاهی اوقات حرف هایی می زنیم که بعد از کمی فکر کردن احساس پشیمانی می کنیم. این بدان دلیل است که شما مغزتان را کمی دیرتر از زبان تان به کار می اندازید! افرادی که این مهارت مهم را دارند، افرادی دانا تلقی می شوند زیرا آنها کاملاً از آنچه می گویند آگاه هستند و بر زبان شان تسلط دارند.
شاید اهمیت این مهارت را در ابتدا نادیده بگیرید اما پس از مدتی متوجه می شوید که چقدر مهم است. آماده شدن قبل از سخنرانی های مهم اهمیت زیادی در کاهش استرس و اشتباهات دارد. بنابراین اگر می خواهید سخنگوی خوبی باشید، قبل از صحبت کردن هم خوب فکر کنید و هم آماده شوید.
-4 لکنت زبان و مکث های طولانی مدت را تمام کنید
یکی از مهمترین علت های تپق زدن در حین صحبت کردن، نداشتن آمادگی و تمرین لازم و تسلط کم است. عامل بعدی استرس است که موجب می شود در صحبت های خود اشتباهات فراوان داشته باشیم. لکنت زبان و مکث های طولانی و صداهایی مانند اممممم و آآآآآآآآ، نشاندهنده ی عصبی بودن، عدم آگاهی و عدم اعتماد به نفس شما است.
اگر در حین صحبت کردن از این موارد زیاد استفاده می کنید، آنها را تمام کنید و کنار بگذارید چون گیرایی و رسایی مکالمات شما را کم می کنند. اگر تنها یک یا دو بار در طول مکالمه تپق بزنید مشکلی پیش نمی آید اما خطاها، اشتباهات و مکثهای طولانی و مکرر، مهارت های فن بیان شما را تضعیف می کنند.
-5 شنونده ی خوبی باشید
برای اینکه بتوانید در سخنوری قوی و توانا شوید، باید به صحبت های سخنرانان و افرادی که در فن بیان تبحر دارند (مانند مجریان رادیو و تلویزیون) خوب گوش کنید و به نحوه و سرعت ادای کلمات آنها توجه کنید. برای مثال موارد زیر را مد نظر قرار دهید:
- هنگام صحبت کردن از چه لحنی استفاده می کنند؟
- در چه جاهایی مکث های عمدی دارند؟
- هنگام صحبت کردن از چه زبان بدنی استفاده می کنند؟
- چگونه از استدلال استفاده می کنند؟
- نسبت به اظهار نظرهای توهین آمیز چه واکنشی نشان می دهند؟
- هنگام برخورد با یک وضعیت دشوار، چگونه صحبت می کنند؟
گوش دادن به سخنرانان خوب، مشارکت در یک بحث یا صرفاً درگیر شدن در گفتگوها، به شما این امکان را می دهد تا اصول مهارت مکالمه خود را تقویت کنید. نحوه صحبت کردن آنها می تواند یک الگوی خوب در ذهن شما ایجاد کند.
-6 از خانواده و دوستانتان بخواهید نقص هایتان را به شما بگویند
یک راه برای بدست آوردن مهارت های فن بیان این است که یک منتقد دلسوز و صادق داشته باشید. این منتقد می تواند از اعضای خانواده یا دوستان تان باشد که واقعا از صمیم قلب دوست داشته باشند به شما کمک کنند. فقط مطمئن شوید که فرد مناسبی را انتخاب می کنید زیرا هدف کمک به پیشرفت شماست نه مسخره کردن تان!
-7صدای خود را ضبط کنید
آیا تابحال به صدای خودتان گوش کرده اید؟ اگر نه، حتما انجام اینکار را در برنامه ی خود قرار دهید. با یک دستگاه ضبط صدا یا موبایل و یا هر وسیله ی دیگر، صدای خود را ضبط کنید و برای پیدا کردن اشتباهات تان به صدای ضبط شده گوش کنید تا جملات نامفهوم و نادرست را پیدا کنید و آنها را اصلاح نمایید. گوش دادن به صدای خود باعث می شود که چشم هایتان باز شود و تازه متوجه اشتباهات تان شوید.
گاهی ممکن است تنها از روی صدای ضبط شده ی خودتان به به نقاط ضعف و خطاهایتان پی ببرید. علاوه بر این، چنین ترفندی می تواند به شما کمک کند مکانهایی را که مکث طولانی دارید شناسایی کنید یا به شما یادآوری کند که در حین صحبت کردن، چقدر تپق و لکنت زبان دارید. پس صدای خود را حین یک مکالمه عادی ضبط کنید و تنها میزان پیشرفت تان را نظاره گر باشید.
اگر برای ضبط صدا به دستگاه های حرفه ای یا میکروفون ویژه دسترسی ندارید، از تلفن همراهی که دارید استفاده کنید. بسیاری از موبایل های قدیمی هم امکان ضبط صدا را دارند.
-8 کلمات دشوار را تمرین کنید
اگر در بیان کلمات دشوار مشکل دارید، بهترین راه این است که به طور صحیح به آنها گوش دهید و آنقدر تمرین و تکرار کنید تا ملکه ی ذهن تان شوند. شاید فکر کنید این یک کار بچگانه است اما اگر می خواهید مکالمه ی بی نقصی داشته باشید، حتما اینکار را انجام دهید.
-9 حین صحبت کردن، به زبان بدن خود توجه کنید
زبان بدن در تقویت مهارت صحبت کردن شما نقش اساسی دارد. برای اینکه به دیگران بفهمانید که اعتماد به نفس بالایی دارید، باید به نحوه ایستادن خود دقت کنید بنابراین اولین کاری که باید انجام دهید این است که صاف بایستید تا راههای تنفس شما باز شوند و بتوانید به راحتی و آرامش دم و بازدم داشته باشید. اگر نشسته اید و می خواهید صحبت کنید، باید راحت و صحیح بنشینید، شکم را منقبض کنید و قفسه سینه تان را بالا بدهید. به 3 عنصر اصلی کلیدی زبان بدن که بر مهارت مکالمه شما تأثیر می گذارد توجه کنید:
- تماس چشمی: یک اشتباه رایج که در اکثر افراد دیده می شود، عدم برقراری تماس چشمی حین صحبت کردن است. اگر شما هم چنین عادتی دارید بهتر است آن را ترک کنید زیرا برقراری تماس چشمی و نگاه کردن به چهره ی شخص مقابل، نشان دهنده ی اعتماد بنفس بالای شما است.
- وضعیت بدنی: وضعیت بدنی خوب و صادف ایستادن (قوز نکردن)، از مهم ترین اصول صحیح ایستادن و حفظ زبان بدن استاندارد است. در حین مکالمه، از قوز کردن و خم شدن خودداری کنید.
- حرکات مداوم و ناگهانی: حرکت مداوم انشگتان دست، پاها و حالات صورت می تواند بر توانایی مکالمه ی شما تاثیر منفی داشته باشد. انجام چنین حرکاتی تنها بیانگر این است که شما فردی عصبی، فاقد اعتماد بنفس و مضطرب هستید! پس این حرکات را متوقف کنید.
-10 درست صحبت کردن را به یک عادت در زندگی تان تبدیل کنید
درست صحبت کردن محدود به زمان و مکان نیست و باید آن را به یک عادت در زندگی تان تبدیل کنید. یکی از موارد اساسی که لازم است همیشه بخاطر بسپارید این است که یادگیری نحوه درست صحبت کردن، یک عمل نیست بلکه نوعی سبک زندگی است. شما نمی توانید یک کلید در مغز خود قرار دهید که به شما کمک کند در صورت لزوم به درستی صحبت کنید و هنگامی که لازم نیست آن را خاموش کنید! بنابراین هنگامی که در جمع دوستان تان هستید یا با شریک زندگی یا خانواده تان وقت می گذارید هم باید به درستی صحبت کنید و به حرف ها، زبان بدن و سایر مهارت های کلامی تان اهمیت دهید.
انتظار تغییر یک شبه و جادویی را نداشته باشید. تسلط بر هنر مکالمه و فن بیان، یک مسیر طولانی مدت است و با یادگیری صحیح، تا آخر عمر همراه تان خواهد ماند.